CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Aribit, 5 mg, tabletkiAribit, 10 mg, tabletkiAribit, 15 mg, tabletkiAribit, 30 mg, tabletki
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Aribit, 5 mg, tabletki
Każda tabletka zawiera 5 mg arypiprazolu (Aripiprazolum).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu: 31,10 mg laktozy (w postaci jednowodnej) w tabletce
Aribit, 10 mg, tabletki
Każda tabletka zawiera 10 mg arypiprazolu (Aripiprazolum).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu: 62,20 mg laktozy (w postaci jednowodnej) w tabletce
Aribit, 15 mg, tabletki
Każda tabletka zawiera 15 mg arypiprazolu (Aripiprazolum).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu: 93,30 mg laktozy (w postaci jednowodnej) w tabletce
Aribit, 30 mg, tabletki
Każda tabletka zawiera 30 mg arypiprazolu (Aripiprazolum).
Substancja pomocnicza o znanym działaniu: 186,60 mg laktozy (w postaci jednowodnej) w tabletce
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka
Aribit 5 mg: Tabletka podłużna, obustronnie płaska, barwy jasnożółtej, dopuszczalne nieznaczne nakropienia
Aribit 10 mg: Tabletka podłużna, obustronnie płaska, barwy jasnoróżowej, dopuszczalne nieznaczne nakropienia
Aribit 15 mg: Tabletka okrągła, obustronnie płaska, barwy jasnożółtej, dopuszczalne nieznaczne nakropienia
Aribit 30 mg: Tabletka okrągła, obustronnie wypukła, barwy jasnoróżowej, dopuszczalne nieznaczne nakropienia
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Aribit jest wskazany w leczeniu schizofrenii u dorosłych i u młodzieży w wieku 15 lat i starszej.
1
Aribit jest wskazany w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiegow przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I oraz w zapobieganiu nowym epizodommaniakalnym u dorosłych, u których występują głównie epizody maniakalne i którzy odpowiadają naleczenie arypiprazolem (patrz punkt 5.1).
Aribit jest wskazany w leczeniu epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiegow przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I u młodzieży w wieku 13 lat i starszej,w leczeniu trwającym do 12 tygodni (patrz punkt 5.1).
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Dorośli
Schizofrenia: zalecana dawka początkowa produktu leczniczego Aribit to 10 mg na dobę lub 15 mg nadobę z dawką podtrzymującą 15 mg na dobę. Lek należy podawać raz na dobę o stałej porze,niezależnie od posiłków. Aribit jest skuteczny w dawkach od 10 mg na dobę do 30 mg na dobę.Chociaż nie potwierdzono większej skuteczności dawek większych niż dawka dobowa 15 mg, jednaku poszczególnych pacjentów większa dawka może być korzystna. Maksymalna dawka dobowa niemoże być większa niż 30 mg.
Epizody maniakalne w zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym typu I: zalecana dawka początkowa to15 mg arypiprazolu podawanego w schemacie raz na dobę, niezależnie od posiłków, jako monoterapialub w leczeniu skojarzonym (patrz punkt 5.1). U niektórych pacjentów może być korzystnezastosowanie większej dawki. Maksymalna dawka dobowa nie może być większa niż 30 mg.
Zapobieganie nawrotom epizodów maniakalnych w zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym typu I:w celu zapobiegania nawrotom epizodów maniakalnych u pacjentów, którzy stosują arypiprazolw monoterapii lub w terapii skojarzonej, należy kontynuować leczenie ustaloną dawką.Dostosowanie dawki dobowej, w tym jej zmniejszenie, należy rozważyć na podstawie stanuklinicznego.
Dzieci i młodzież
Schizofrenia u młodzieży w wieku 15 lat i starszej: zalecana dawka produktu leczniczego Aribit to10 mg na dobę podawana w schemacie raz na dobę, niezależnie od posiłków. Leczenie powinno byćrozpoczęte od dawki 2 mg (stosując arypiprazol roztwór doustny 1 mg/ml) przez 2 dni, stopniowozwiększanej do 5 mg przez kolejne 2 dni, do osiągnięcia zalecanej dawki dobowej wynoszącej10 mg. W przypadkach, w których zwiększenie dawki jest właściwe, należy podawać kolejne dawkizwiększone jednorazowo o 5 mg, nie przekraczając maksymalnej dawki dobowej 30 mg (patrz punkt
5.1).
Aribit jest skuteczny w przedziale dawek od 10 mg na dobę do 30 mg na dobę. Nie wykazanowiększej skuteczności dawek dobowych większych niż 10 mg, chociaż poszczególni pacjenci mogąodnieść korzyść z zastosowania większych dawek.
Aribit nie jest zalecany do stosowania u pacjentów ze schizofrenią w wieku poniżej 15 lat, z powodubraku wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania i skuteczności (patrz punkty
4.8 i 5.1).
Epizody maniakalne w zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym typu I u młodzieży w wieku 13 lati starszej: zalecana dawka produktu leczniczego Aribit to 10 mg na dobę, podawana w schemacie razna dobę, niezależnie od posiłków. Leczenie należy rozpocząć od dawki 2 mg (stosując arypiprazolroztwór doustny 1 mg/ml) przez 2 dni, stopniowo zwiększyć do 5 mg przez kolejne 2 dni, aż doosiągnięcia zalecanej dawki dobowej wynoszącej 10 mg. Czas trwania leczenia, konieczny douzyskania kontroli objawów, powinien być możliwie najkrótszy i nie może być dłuższy niż 12tygodni. Nie wykazano większej skuteczności leczenia po zastosowaniu dawek dobowych większychniż 10 mg, a dawka dobowa wynosząca 30 mg jest związana ze znacząco większą częstościąwystępowania istotnych działań niepożądanych, włączając zdarzenia związane z objawamipozapiramidowymi (EPS, a
ng. Extrapyramidal symptoms)
, senność, zmęczenie oraz zwiększenie
2
masy ciała (patrz punkt 4.8). Z tego powodu dawki większe niż 10 mg na dobę należy stosować tylkow wyjątkowych przypadkach oraz z zachowaniem ścisłej kontroli klinicznej (patrz punkty 4.4, 4.8 i
5.1). Młodsi pacjenci narażeni na zwiększone ryzyko działań niepożądanych związanychz arypiprazolem. Z tego powodu produkt leczniczy Aribit nie jest zalecany do stosowania u pacjentóww wieku poniżej 13 lat (patrz punkty 4.8 i 5.1).
Drażliwość związana z zaburzeniami autystycznymi: nie określono jeszcze bezpieczeństwa stosowaniaani skuteczności produktu leczniczego Aribit u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. Obecniedostępne dane opisano w punkcie 5.1, jednak brak zaleceń dotyczących dawkowania.
Tiki związane z zespołem Tourette’a: nie określono dotychczas bezpieczeństwa stosowania aniskuteczności produktu leczniczego Aribit u dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 18 lat. Aktualne daneprzedstawiono w punkcie 5.1, jednak brak zaleceń dotyczących dawkowania.
Szczególne grupy pacjentów
Zaburzenia czynności wątroby
Nie ma konieczności modyfikacji dawki u osób z zaburzoną czynnością wątroby o nasileniu lekkim doumiarkowanego. Nie ma wystarczających danych do ustalenia dawkowania u pacjentów z ciężkąniewydolnością wątroby. W tej grupie pacjentów należy ostrożnie ustalać dawkowanie. Niemniejw grupie pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby najwyższą dawkę dobową 30 mgnależy stosować ze szczególną ostrożnością (patrz punkt 5.2).
Zaburzenia czynności nerek
Nie ma konieczności modyfikacji dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek.
Pacjenci w podeszłym wieku
Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania arypiprazolu w leczeniu schizofrenii i w epizodach maniiw przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I nie zostały zbadane u pacjentóww wieku 65 lat i starszych. Jednak z powodu większej wrażliwości tych pacjentów, należy rozważyćzastosowanie mniejszej dawki początkowej, jeśli pozwalają na to okoliczności kliniczne (patrz punkt
4.4).
Płeć
Nie ma konieczności modyfikacji dawek produktu leczniczego w zależności od płci (patrz punkt 5.2).
Palacze tytoniu
Biorąc pod uwagę metabolizm arypiprazolu nie ma konieczności modyfikacji dawek u palaczy (patrz punkt 4.5).
Dostosowanie dawki z powodu interakcji
Dawkę arypiprazolu należy zmniejszyć w wypadku równoczesnego podawania środka o silnymdziałaniu hamującym w stosunku do cytochromu CYP3A4 lub CYP2D6. Po zakończeniujednoczesnego stosowania inhibitora CYP3A4 lub CYP2D6 należy ponownie zwiększyć dawkęarypiprazolu (patrz punkt 4.5).
Dawkę arypiprazolu należy zwiększyć w wypadku równoczesnego podawania leków silnieindukujących CYP3A4. Po odstawieniu leku indukującego CYP3A4, dawkę arypiprazolu należyzmniejszyć do zalecanej (patrz punkt 4.5).
Sposób podawania
Produktu leczniczy Aribit jest przeznaczony do stosowania doustnego.
Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej lub roztwór doustny mogą być stosowane alternatywniedo tabletek Aribit u pacjentów, którzy mają trudności w połykaniu tabletek (patrz punkt 5.2).
3
4.3 Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Podczas leczenia przeciwpsychotycznego kliniczna poprawa stanu pacjenta może nastąpić dopierow ciągu kilku dni do kilku tygodni. Przez cały ten czas pacjent powinien pozostawać pod ścisłąobserwacją.
Prawdopodobieństwo podjęcia próby samobójczej
Występowanie zachowań samobójczych jest typowe dla chorób psychicznych oraz zaburzeń nastrojui w niektórych przypadkach było zgłaszane wkrótce po rozpoczęciu lub zmianie leczeniaprzeciwpsychotycznego, w tym leczenia arypiprazolem (patrz punkt 4.8). Leczenie
przeciwpsychotyczne pacjentów wysokiego ryzyka powinno odbywać się pod ścisłym nadzorem.
Zaburzenia sercowo-naczyniowe
Arypiprazol należy stosować ostrożnie u pacjentów z chorobą sercowo-naczyniową (zawał serca lubchoroba niedokrwienna w wywiadzie, niewydolność serca lub zaburzenia przewodzenia), chorobąnaczyń mózgu, w stanach predysponujących do niedociśnienia (odwodnienie, zmniejszenie objętościkrwi krążącej i leczenie lekami przeciwnadciśnieniowymi) lub nadciśnienia tętniczego, w tympostępującego lub złośliwego.
Po zastosowaniu leków przeciwpsychotycznych obserwowano przypadki żylnej chorobyzakrzepowo-zatorowej (VTE, ang. Venous thromboembolism). Ponieważ u pacjentów leczonychlekami przeciwpsychotycznymi często występują nabyte czynniki ryzyka VTE, należy zidentyfikowaćwszystkie możliwe czynniki ryzyka VTE przed rozpoczęciem oraz w czasie leczenia arypiprazolemi wdrożyć odpowiednie środki zapobiegawcze.
Wydłużenie odstępu QT
W badaniach klinicznych arypiprazolu częstość występowania wydłużenia odstępu QT byłaporównywalna z placebo. Arypiprazol należy ostrożnie stosować u pacjentów z wydłużeniem odstępuQT w wywiadzie rodzinnym (patrz punkt 4.8).
Późne dyskinezy
W badaniach klinicznych trwających nie dłużej niż rok, zgłaszano w trakcie leczenia arypiprazolemniezbyt częste przypadki dyskinez wymagające interwencji. Jeśli objawy przedmiotowe lubpodmiotowe późnych dyskinez wystąpią u pacjentów leczonych arypiprazolem, należy rozważyćzmniejszenie dawki lub odstawienie produktu leczniczego (patrz punkt 4.8). Objawy takie mogączasowo nasilić się lub nawet wystąpić dopiero po odstawieniu produktu leczniczego.
Inne objawy pozapiramidowe
W pediatrycznych badaniach klinicznych z zastosowaniem arypiprazolu obserwowano akatyzję orazparkinsonizm. Jeśli u pacjenta przyjmującego arypiprazol wystąpią objawy przedmiotowei podmiotowe innych zaburzeń pozapiramidowych, należy rozważyć zmniejszenie dawki orazwprowadzenie ścisłej kontroli klinicznej.
Złośliwy Zespół Neuroleptyczny (NMS, ang, Neuroleptic malignant syndrome)
NMS jest potencjalnie śmiertelnym zespołem objawów, które mogą wystąpić w związkuz podawaniem leków przeciwpsychotycznych. W badaniach klinicznych, odnotowano rzadkieprzypadki NMS w czasie leczenia arypiprazolem. Klinicznymi objawami NMS : bardzo wysokagorączka, sztywność mięśni, zaburzenia świadomości oraz przejawy zaburzeń stabilności układuwegetatywnego (nieregularne tętno i wahania ciśnienia krwi, częstoskurcz, obfite pocenie się orazzaburzenia rytmu serca). Mogą wystąpić także objawy dodatkowe, takie jak: zwiększenie aktywnościfosfokinazy kreatynowej, mioglobinuria (rabdomioliza) oraz ostra niewydolność nerek. Jednakże,obserwowano także zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatynowej i rabdomiolizę, niekonieczniezwiązane z NMS. Jeśli wystąpiły wyżej wymienione objawy podmiotowe lub przedmiotowe
4
świadczące o NMS, bądź niewyjaśnionego pochodzenia wysoka gorączka, bez innych objawów NMS, należy przerwać leczenie wszystkimi lekami przeciwpsychotycznym, w tym także arypiprazolem.
Drgawki
W badaniach klinicznych odnotowano niezbyt częste przypadki napadów drgawek w czasie leczeniaarypiprazolem. Z tego powodu arypiprazol należy stosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów,u których w przeszłości występowały napady drgawek lub u których występują choroby wiążące się zeskłonnością do takich napadów (patrz punkt 4.8).
Pacjenci w podeszłym wieku z psychozą związaną z demencją:
Zwiększona śmiertelność
W trzech badaniach kontrolowanych placebo (n=938, średnia wieku: 82,4; zakres: 56 do 99 lat),u pacjentów w podeszłym wieku z psychozą związaną z chorobą Alzheimera, leczonycharypiprazolem, występowało zwiększone ryzyko zgonu w porównaniu z grupą otrzymującą placebo.Częstość zgonów u pacjentów leczonych arypiprazolem wynosiła 3,5% w porównaniu do 1,7%w grupie placebo. Chociaż przyczyny zgonów były zróżnicowane to większość zgonów wydawała sięzwiązana albo z chorobami układu krążenia (np. niewydolność serca, nagłe zgony), albo z chorobamiinfekcyjnymi (np. zapalenie płuc) (patrz punkt 4.8).
Działania niepożądane dotyczące krążenia mózgowego
U pacjentów w tych samych badaniach odnotowano działania niepożądane dotyczące krążeniamózgowego (np. udar, przejściowe napady niedokrwienia) w tym o przebiegu zakończonym zgonem(średnia wieku: 84 lata; zakres 78 do 88 lat). Ogólnie w tych badaniach 1,3% wszystkich pacjentówleczonych arypiprazolem zgłaszało działania niepożądane dotyczące krążenia mózgowego,w porównaniu do 0,6% pacjentów otrzymujących placebo. Różnica ta nie była istotna statystycznie.W jednym z tych badań z zastosowaniem ustalonego dawkowania, u pacjentów leczonycharypiprazolem występowała jednak istotna zależność odpowiedzi od dawki dla działań niepożądanychdotyczących krążenia mózgowego (patrz punkt 4.8).
Arypiprazol nie jest wskazany w leczeniu pacjentów z psychozą związaną z demencją.
Hiperglikemia i cukrzyca
U pacjentów leczonych nietypowymi lekami przeciwpsychotycznymi, w tym arypiprazolem,opisywano hiperglikemię, w niektórych przypadkach bardzo dużą z kwasicą ketonową i śpiączkąhiperosmotyczną lub zgonem. Czynnikami ryzyka, które mogą predysponować pacjenta dowystąpienia ciężkich powikłań, otyłość i cukrzyca w wywiadzie rodzinnym. W badaniachklinicznych z arypiprazolem nie było istotnych różnic w częstości występowania działańniepożądanych związanych z hiperglikemią (w tym cukrzycy) lub nieprawidłowych wartościlaboratoryjnych stężenia glukozy w porównaniu do placebo. Nie jest dostępna dokładna ocena ryzykawystąpienia działań niepożądanych związanych z hiperglikemią, która pozwalałaby na dokonaniebezpośredniego porównania leczenia arypiprazolem i innymi atypowymi lekami przeciwpsychotycznymi. Pacjenci leczeni jakimikolwiek lekami przeciwpsychotycznymi, włączniez arypiprazolem, powinni być obserwowani, czy nie występują u nich objawy podmiotowei przedmiotowe związane z hiperglikemią (takie jak nadmierne pragnienie, wielomocz, nadmiernyapetyt i osłabienie), a pacjenci z cukrzycą lub czynnikami ryzyka wystąpienia cukrzycy powinni byćregularnie monitorowani pod kątem pogorszenia kontroli glikemii (patrz punkt 4.8).
Nadwrażliwość
Podczas przyjmowania arypiprazolu mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości z objawami reakcji uczuleniowych (patrz punkt 4.8).
Zwiększenie masy ciała
Obserwowane u pacjentów ze schizofrenią i zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym zwiększeniemasy ciała jest zwykle spowodowane współistniejącymi chorobami, stosowaniem środkówprzeciwpsychotycznych o których wiadomo, że powodują zwiększenie masy ciała, niewłaściwymstylem życia i może prowadzić do ciężkich powikłań. Po wprowadzeniu produktu leczniczego do
5
obrotu obserwowano zwiększenie masy ciała u pacjentów otrzymujących arypiprazol. Jeśliwystępowało, to zwykle u pacjentów z istotnymi czynnikami ryzyka, takimi jak: cukrzyca, zaburzeniatarczycy lub gruczolak przysadki w wywiadzie. W badaniach klinicznych arypiprazol nie powodowałklinicznie istotnego zwiększenia masy ciała u dorosłych (patrz punkt 5.1). W badaniach klinicznychz udziałem młodzieży z epizodem manii w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowegowykazano, że stosowanie arypiprazolu ma związek ze zwiększeniem masy ciała po 4 tygodniachleczenia. U młodzieży z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym należy kontrolować przyrostmasy ciała. Jeśli przyrost masy ciała jest znaczący klinicznie, należy rozważyć zmniejszenie dawki(patrz punkt 4.8).
Dysfagia
Ze stosowaniem leków przeciwpsychotycznych, w tym arypiprazolu, wiąże się spowolnienie motorykiprzełyku i ryzyko aspiracji. Arypiprazol należy stosować ostrożnie u pacjentów z ryzykiemwystąpienia zachłystowego zapalenia płuc.
Patologiczne uzależnienie od hazardu i inne zaburzenia kontroli impulsów
Podczas przyjmowania arypiprazolu u pacjentów mogą występować zwiększone popędy,w szczególności popęd do hazardu i niezdolność do kontrolowania tych popędów. Inne zgłaszanepopędy obejmują: zwiększony popęd seksualny, kompulsywną potrzebę wydawania pieniędzy,obżarstwo lub kompulsywne objadanie się oraz inne impulsywne i kompulsywne zachowania. Ważnejest, aby lekarze przepisujący produkt leczniczy pytali pacjentów lub opiekunów w szczególności opojawienie się nowego lub zwiększonego popędu do hazardu, popędu seksualnego, kompulsywnejpotrzeby wydawania pieniędzy, obżarstwa lub kompulsywnego objadania się, lub innych popędówpodczas leczenia arypiprazolem. Należy pamiętać, że objawy zaburzenia kontroli impulsów mogą byćzwiązane z chorobą podstawową; jednak w niektórych przypadkach zgłaszano ustąpienie popędów pozmniejszeniu dawki lub odstawieniu produktu leczniczego. Zaburzenia kontroli impulsów mogązaszkodzić pacjentowi lub innym, jeśli nie zostaną rozpoznane. Lekarz rozważy zmianę dawki lubodstawienie produktu leczniczego, jeśli u pacjenta wystąpią takie popędy podczas przyjmowaniaarypiprazolu (patrz punkt 4.8).
Laktoza
Produkt leczniczy Aribit tabletki zawiera laktozę. Produkt leczniczy nie powinien być stosowanyu pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołemzłego wchłaniania glukozy-galaktozy.
Pacjenci ze współistniejącym zespołem nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD, ang. attention
deficit hyperactivity disorder)
Pomimo wysokiej częstości współistnienia zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I orazzespołu ADHD, dane dotyczące bezpieczeństwa jednoczesnego stosowania arypiprazolu orazstymulantów są bardzo ograniczone; dlatego też należy zachować wyjątkową ostrożność w raziepodawania tych produktów jednocześnie.
Upadki
Arypiprazol może powodować senność, niedociśnienie ortostatyczne, niestabilność ruchowąi czuciową, co może prowadzić do upadków. Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentówz grupy podwyższonego ryzyka i rozważyć zmniejszenie dawki początkowej (np. u pacjentóww podeszłym wieku lub pacjentów osłabionych, patrz punkt 4.2).
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Ze względu na antagonistyczne działanie na receptor adrenergiczny α1, arypiprazol może nasilać działanie niektórych leków przeciwnadciśnieniowych.
Ze względu na pierwotne działanie arypiprazolu na OUN, należy zachować ostrożność, jeśliarypiprazol jest przyjmowany razem z alkoholem lub z innymi produktami leczniczymi działającymina OUN, wywołującymi zbliżone działania niepożądane, takie jak sedacja (patrz punkt 4.8).
6
Należy zachować ostrożność podając arypiprazol równocześnie z produktami leczniczymi, o którychwiadomo, że powodują wydłużenie odstępu QT lub zaburzenia elektrolitowe.
Możliwy wpływ innych produktów leczniczych na arypiprazol
Antagonista receptora H2 - famotydyna, lek hamujący uwalnianie kwasu żołądkowego, zmniejszaszybkość wchłaniania arypiprazolu, jednak działanie to nie ma znaczenia klinicznego. Arypiprazol jestmetabolizowany na wiele sposobów, w tym także przez enzymy, takie jak CYP2D6 i CYP3A4. Niejest jednak metabolizowany przez enzymy z grupy CYP1A, a więc nie jest konieczne stosowaniespecjalnych dawek u palaczy tytoniu.
Chinidyna i inne silne inhibitory CYP2D6
Wyniki badań klinicznych z udziałem zdrowych osób wykazały, że silny inhibitor enzymu CYP2D6(chinidyna) zwiększa AUC arypiprazolu o 107%, podczas gdy Cmax nie zmienia się. AUC i Cmaxdehydroarypiprazolu, aktywnego metabolitu, były zmniejszone o 32% i 47%. W przypadkujednoczesnego podawania chinidyny i arypiprazolu, należy zmniejszyć dawkę arypiprazolu o okołopołowę w stosunku do przepisanej dawki. Inne silne inhibitory grupy enzymów CYP2D6, takie jakfluoksetyna i paroksetyna, mogą powodować podobne skutki i w takich sytuacjach należy podobniezmniejszyć dawkę leku.
Ketokonazol i inne silne inhibitory CYP3A4
Wyniki badań klinicznych z udziałem zdrowych osób wskazują, że silny inhibitor CYP3A4(ketokonazol) zwiększa AUC i Cmax arypiprazolu odpowiednio o 63% i 37%, a AUC i Cmaxdehydroarypiprazolu odpowiednio o 77% i 43%. W grupie osób o obniżonej aktywności CYP2D6,równoczesne stosowanie silnych inhibitorów CYP3A4 może powodować zwiększenie stężeniaarypiprazolu w osoczu, w porównaniu do osób o podwyższonej aktywności CYP2D6. W przypadkujednoczesnego stosowania ketokonazolu albo innych silnych inhibitorów CYP3A4 z arypiprazolem,zakładane korzyści powinny przeważyć ryzyko dla pacjenta. W przypadku jednoczesnego stosowaniaketokonazolu z arypiprazolem, przepisaną dawkę arypiprazolu należy zmniejszyć o około połowę.Inne leki silnie hamujące aktywność CYP3A4, takie jak itrakonazol oraz inhibitory proteazy HIV,mogą powodować podobne skutki jak ketokonazol i w takich przypadkach należy podobniezmniejszyć dawkowanie (patrz punkt 4.2).
Po odstawieniu inhibitora CYP2D6 lub 3A4, dawkę arypiprazolu należy zwiększyć do tej, jaką stosowano przed rozpoczęciem terapii skojarzonej.
W czasie jednoczesnego stosowania słabych inhibitorów CYP3A4 (np. diltiazemu) lub CYP2D6(np. escytalopramu) z arypiprazolem, można spodziewać się niewielkiego zwiększenia stężeniaarypiprazolu w osoczu.
Karbamazepina i inne leki indukujące CYP3A4
Po jednoczesnym podaniu karbamazepiny, silnego induktora CYP3A4 w połączeniu z doustnymarypiprazolem pacjentom ze schizofrenią lub zaburzeniami schizoafektywnymi, średnia geometrycznaCmax i AUC arypiprazolu zmniejszyły się odpowiednio o 68% i 73%, w stosunku do wartości tychparametrów podczas stosowania arypiprazolu (30 mg) w monoterapii. Podobnie, w przypadkudehydroarypiprazolu średnia geometryczna Cmax i AUC po jednoczesnym podaniu karbamazepinyzmniejszają się odpowiednio o 69% i 71%, w stosunku do ich wartości podczas leczenia samymarypiprazolem. Zatem dawkę arypiprazolu należy podwoić, gdy jednocześnie podaje się goz karbamazepiną. Można się spodziewać, że jednoczesne podawanie arypiprazolu i innych silnychinduktorów CYP3A4 (takich jak: ryfampicyna, ryfabutyna, fenytoina, fenobarbital, prymidon,efawirenz, newirapina i ziele dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum)) może działaćpodobnie i dlatego należy podobnie zwiększyć dawkę. Po zakończeniu podawania silnego induktoraCYP3A4, należy zmniejszyć dawkę arypiprazolu do zalecanej.
Walproinian i lit
Skojarzone stosowanie walproinianów lub soli litu z arypiprazolem nie powodowało istotnychklinicznie zmian stężenia arypiprazolu i w związku z tym nie jest konieczne dostosowanie dawkipodczas podawania walproinianu lub litu w połączeniu z arypiprazolem.
7
Możliwy wpływ arypiprazolu na inne produkty lecznicze
W czasie badań klinicznych, dawki arypiprazolu od 10 mg na dobę do 30 mg na dobę nie wywierałyistotnego wpływu na metabolizm substratów CYP2D6 (współczynnik dekstrometorfan/3-metoksymorfinan), CYP2C9 (warfaryna), CYP2C19 (omeprazol) i CYP3A4 (dekstrometorfan).Ponadto w warunkach in vitro, arypiprazol i dehydroarypiprazol nie zmieniały metabolizmuzachodzącego z udziałem CYP1A2. Istnieje zatem małe prawdopodobieństwo wystąpienia istotnychklinicznie interakcji między produktami leczniczymi metabolizowanymi przez te enzymy.Kiedy arypiprazol był podawany z walproinianem, litem lub lamotryginą nie stwierdzono klinicznieistotnej zmiany w stężeniach walproinianu, litu ani lamotryginy.
Zespół serotoninowy
Obserwowano przypadki zespołu serotoninowego u pacjentów przyjmujących arypiprazol, a możliweobjawy przedmiotowe oraz podmiotowe dla tego stanu mogą wystąpić szczególnie w raziejednoczesnego stosowania innych leków serotoninergicznych, takich jak selektywne inhibitorywychwytu serotoniny/selektywne inhibitory wychwytu serotoniny i noradrenaliny (SSRI/SNRI) lubleków, o których wiadomo, że zwiększają stężenia arypiprazolu (patrz punkt 4.8).
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Nie przeprowadzono dotychczas odpowiednich badań dotyczących działania arypiprazolu u kobietw ciąży. Notowano występowanie wad wrodzonych, jednak nie można było ustalić ich związkuprzyczynowego z arypiprazolem. Na podstawie wyników badań przeprowadzonych na zwierzętach niemożna wykluczyć potencjalnego toksycznego wpływu leku na płód (patrz punkt 5.3). Pacjentki należypoinformować o konieczności powiadomienia swojego lekarza, jeśli w trakcie leczenia arypiprazolemzajdą w ciążę lub planują zajście w ciążę. Ze względu na niewystarczające dane dotyczącebezpieczeństwa u ludzi oraz budzące wątpliwości wyniki badań na zwierzętach, ten produkt leczniczynie może być stosowany w okresie ciąży, chyba że spodziewane korzyści wyraźnie przewyższająryzyko dla płodu.
Noworodki narażone na działanie leków przeciwpsychotycznych (w tym arypiprazol) w czasietrzeciego trymestru ciąży w grupie ryzyka, w której mogą wystąpić działania niepożądane, w tymzaburzenia pozapiramidowe i (lub) objawy odstawienia, które po porodzie mogą różnić się ciężkościąprzebiegu oraz czasem trwania. Obserwowano pobudzenie, wzmożone napięcie, obniżone napięcie,drżenie, senność, zespół zaburzeń oddechowych lub zaburzenia związane z karmieniem. W związkuz powyższym noworodki powinny być uważnie monitorowane (patrz punkt 4.8).
Karmienie piersią
Arypiprazol i jego metabolity przenika do mleka ludzkiego. Lekarz powinien poradzić pacjentce,aby nie karmiła piersią, jeżeli przyjmuje arypiprazol. Należy podjąć decyzję, czy przerwać karmieniepiersią, czy przerwać przyjmowanie arypiprazolu, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dladziecka i korzyści z leczenia dla matki.
Płodność
Na podstawie danych z badań nad toksycznym wpływem na reprodukcję stwierdzono, że arypiprazolnie zaburzał płodności.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Arypiprazol wywiera niewielki lub umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdówi obsługiwania maszyn w związku z możliwym wpływem na układ nerwowy i wzrok, takim jakuspokojenie polekowe, senność, omdlenie, niewyraźne widzenie, podwójne widzenie (patrz punkt
4.8).
4.8 Działania niepożądane
Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
8
Najczęściej notowanymi działaniami niepożądanymi w kontrolowanych placebo badaniach byłyakatyzja i nudności, każde występują częściej niż u 3% pacjentów leczonych arypiprazolempodawanym doustnie.
Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych
Częstość występowania działań niepożądanych związanych z leczeniem arypiprazolem podanow poniższej tabeli. Dane w tabeli oparto na działaniach niepożądanych zgłaszanych podczas badańklinicznych i (lub) po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu.
Wszystkie działania niepożądane podano według klasyfikacji układ/narząd i częstości: bardzo często(≥1/10), często (≥1/100 do <1/10); niezbyt często (≥1/1 000 do <1/100), rzadko (≥1/10 000 do<1/1 000), bardzo rzadko (<1/10 000); nieznana (częstość nie może być określona na podstawiedostępnych danych). W obrębie każdej grupy o określonej częstości występowania działanianiepożądane wymienione zgodnie ze zmniejszającym się nasileniem.
Nie można określić częstości działań niepożądanych zgłaszanych po wprowadzeniu do obrotu,ponieważ pochodzą one ze spontanicznych zgłoszeń. Z tego względu częstość takich działańniepożądanych określono jako „nieznana”.
Zaburzenia krwi
i układu chłonnego
Zaburzenia układu
immunologicznego
Zaburzenia
endokrynologiczne
Zaburzenia
metabolizmu
i odżywiania
Zaburzenia
psychiczne
Zaburzenia układu
nerwowego
Często Niezbyt często Nieznana
Leukopenia
Neutropenia
Trombocytopenia
Reakcje uczuleniowe
(np. reakcja anafilaktyczna,
obrzęk naczynioruchowy
w tym obrzęk języka,
obrzęk twarzy, świąd
alergiczny lub pokrzywka)
Hiperprolaktynemia Cukrzycowa śpiączka
hiperosmolarna,
Kwasica ketonowa
Cukrzyca Hiperglikemia Hiponatremia
Anoreksja
Bezsenność
Lęk
Niepokój, zwłaszcza
ruchowy
Akatyzja
Zaburzenia
pozapiramidowe
Drżenie
Bóle głowy
Depresja
Hiperseksualność
Późne dyskinezy
Dystonia
Próby samobójcze, myśli
samobójcze i dokonane
samobójstwa (patrz punkt
4.4)
Patologiczne uzależnienie
od hazardu
Zaburzenie kontroli
impulsów
Obżarstwo
Kompulsywna potrzeba
wydawania pieniędzy
Poriomania
Zachowania agresywne
Nadmierne pobudzenie
Nerwowość
Złośliwy zespół
neuroleptyczny (ang. NMS)
Drgawki typu grand mal
Zespół serotoninowy
Zaburzenia mowy
9
Sedacja Senność Zawroty głowy
Zaburzenia oka Niewyraźne Podwójne widzenie Napad przymusowego widzenie Światłowstręt patrzenia z rotacją gałek (fotofobia) ocznych
Zaburzenia serca Tachykardia Nagły niewyjaśniony zgon
Torsade de pointes Arytmia komorowa Zatrzymanie akcji serca Bradykardia
Zaburzenia Hipotensja Chorobanaczyniowe ortostatyczna zakrzepowo-zatorowa żył (w tym zator płucny
i zakrzepica żył głębokich) Nadciśnienie tętnicze Omdlenia
Zaburzenia układu Czkawka Zachłystowe zapalenie płucoddechowego, klatki Skurcz krtanipiersiowej Skurcz części ustnej gardłai śródpiersia
Zaburzenia żołądka Zaparcia Zapalenie trzustkii jelit Niestrawność Dysfagia Nudności Biegunka
Nadmierne Dyskomfort w obrębie jamywydzielanie śliny brzusznej
Wymioty Dyskomfort w obrębie
żołądka
Zaburzenia wątroby Niewydolność wątrobyi dróg żółciowych Zapalenie wątroby Żółtaczka
Zaburzenia skóry
i tkanki podskórnej
Zaburzenia
mięśniowo-
szkieletowe i tkanki
łącznej
Zaburzenia nerek
i dróg moczowych
Ciąża, połóg i okres
okołoporodowy
Zaburzenia układu
rozrodczego i piersi
Zaburzenia ogólne
i stany w miejscu
podania
Badania
diagnostyczne
Wysypka
Reakcja fotoalergiczna
Łysienie
Nadmierne pocenie się
Rozpad mięśni poprzecznie
prążkowanych
(rabdomioliza)
Bóle mięśniowe
Sztywność mięśni
Nietrzymanie moczu
Zatrzymanie moczu
Zespół abstynencyjny
u noworodków (patrz punkt
4.6)
Priapizm
Zmęczenie Zaburzenia regulacji
temperatury ciała (np.
hipotermia, gorączka)
Bóle w klatce piersiowej
Obrzęk obwodowy
Zmniejszenie masy ciała
Zwiększenie masy ciała
Zwiększona aktywność
10
aminotransferazy alaninowej Zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginianowej Zwiększenie aktywnościgammaglutamylotransferazyZwiększenie aktywnościfosfatazy alkalicznej Wydłużenie odstępu QTZwiększenie stężeniaglukozy we krwi Zwiększenie stężenia glikozylowanej hemoglobiny Wahania stężenia glukozy
we krwi
Zwiększona aktywność fosfokinazy kreatynowej
Opis wybranych działań niepożądanych
Dorośli
Objawy pozapiramidowe (ang. EPS)
Schizofrenia - w długookresowym 52-tygodniowym kontrolowanym badaniu, u pacjentów leczonycharypiprazolem ogólnie rzadziej występowały EPS (25,8%), w tym parkinsonizm, akatyzja, dystoniai dyskineza, niż u pacjentów leczonych haloperydolem (57,3%). W długookresowym 26-tygodniowymbadaniu z kontrolą placebo, częstość występowania EPS wynosiła 19% dla pacjentów leczonycharypiprazolem i 13,1% dla pacjentów otrzymujących placebo. W innym długookresowym26-tygodniowym kontrolowanym badaniu częstość występowania EPS wynosiła 14,8% dla pacjentówleczonych arypiprazolem i 15,1% dla pacjentów otrzymujących olanzapinę.
Epizody maniakalne w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I:w 12-tygodniowym kontrolowanym badaniu przypadki EPS występowały u 23,5% pacjentówleczonych arypiprazolem i 53,3% pacjentów leczonych haloperydolem. W innym 12-tygodnowymbadaniu przypadki EPS występowały u 26,6% pacjentów leczonych arypiprazolem i 17,6% pacjentówleczonych litem. W długookresowym 26-tygodniowym kontrolowanym placebo badaniu w leczeniupodtrzymującym przypadki EPS występowały u 18,2% pacjentów leczonych arypiprazolem i 15,7%pacjentów otrzymujących placebo.
Akatyzja
W kontrolowanych placebo badaniach przypadki akatyzji u pacjentów z zaburzeniami afektywnymidwubiegunowymi występowały u 12,1% pacjentów leczonych arypiprazolem i u 3,2% pacjentówotrzymujących placebo. U pacjentów ze schizofrenią przypadki akatyzji występowały u 6,2%pacjentów w grupie arypiprazolu i 3,0% w grupie placebo.
Dystonia
Efekt klasy terapeutycznej: objawy dystonii, długotrwałe nieprawidłowe skurcze grup mięśni, mogąwystępować u wrażliwych pacjentów w ciągu pierwszych kilku dni leczenia. Do objawów dystoniinależą: skurcze mięśni szyi, czasami postępujące do ucisku w gardle, trudności z przełykaniem,trudności z oddychaniem i (lub) zaburzenia ruchów języka. Chociaż objawy te mogą pojawiać się pozastosowaniu niskich dawek, występują częściej i o większej ciężkości podczas stosowania lekówprzeciwpsychotycznych pierwszej generacji w dużych mocach i większych dawkach. Obserwowanozwiększone ryzyko ostrej dystonii u mężczyzn i w młodszych grupach wiekowych.
11
Prolaktyna
W badaniach klinicznych dotyczących zatwierdzonych wskazań oraz na podstawie danych powprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu wykazano, że arypiprazol powoduje zarównozwiększenie, jak i zmniejszenie stężenia prolaktyny w surowicy w stosunku do stężenia początkowego(punkt 5.1).
Parametry laboratoryjne
Porównania pomiędzy arypiprazolem i placebo dotyczące odsetka pacjentów, u których wystąpiłypotencjalnie istotne zmiany w rutynowo oznaczanych parametrach laboratoryjnych i lipidowych (patrzpunkt 5.1), nie wykazały medycznie istotnych różnic. Ogólnie przemijające i bezobjawowezwiększenie aktywności CPK (fosfokinazy kreatynowej) obserwowano u 3,5% pacjentów leczonycharypiprazolem w porównaniu z 2,0% pacjentów otrzymujących placebo.
Dzieci i młodzież
Schizofrenia u młodzieży w wieku 15 lat i starszej
W krótkoterminowym badaniu z kontrolą placebo, w którym udział wzięło 302 nastolatków (w wiekuod 13 do17 lat) chorych na schizofrenię, częstość występowania i rodzaj działań niepożądanych byłypodobne do występujących u dorosłych, z wyjątkiem następujących działań niepożądanychzgłaszanych częściej u nastolatków otrzymujących arypiprazol niż u dorosłych otrzymującycharypiprazol (i częściej niż placebo): senność/sedacja i zaburzenia pozapiramidowe zgłaszane bardzoczęsto (≥1/10), oraz suchość w jamie ustnej, zwiększony apetyt, niedociśnienie ortostatycznezgłaszane często (≥1/100 do <1/10).
Profil bezpieczeństwa w 26-tygodniowym badaniu prowadzonym na zasadzie próby otwartej, byłpodobny do obserwowanego w badaniu krótkoterminowym z kontrolą placebo.Profil bezpieczeństwa w długoterminowym badaniu prowadzonym metodą podwójnie ślepej próbyz grupą kontrolną otrzymującą placebo był podobny z wyjątkiem następujących reakcji, które byłyzgłaszane częściej, niż w grupie dzieci i młodzieży przyjmujących placebo: często zgłaszanozmniejszenie masy ciała, zwiększenie stężenia insuliny we krwi, arytmię i leukopenię (≥1/100 do<1/10).
W zebranej populacji nastolatków (w wieku od 13 do 17 lat) chorych na schizofrenię, leczonych do 2lat, przypadki niskiego stężenia prolaktyny w surowicy stwierdzono u 29,5% dziewcząt (<3 ng/ml)i 48,3% chłopców (<2 ng/ml). W grupie młodzieży (w wieku od 13 do 17 lat) ze schizofrenią,otrzymującej dawki arypiprazolu od 5 mg do 30 mg przez okres maksymalnie do 72 miesięcy,częstość występowania niskich stężeń prolaktyny w surowicy u pacjentek (<3 ng/ml) i u pacjentów(<2 ng/ml) wynosiła odpowiednio 25,6% i 45,0%.
Podczas dwóch długoterminowych badań z udziałem młodzieży (w wieku od 13 do 17 lat) zeschizofrenią i pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową leczonych arypiprazolem, częstośćwystępowania niskich stężeń prolaktyny w surowicy u kobiet (<3 ng/ml) i mężczyzn (<2 ng/ml)wynosiła odpowiednio 37,0% i 59,4%.
Epizody maniakalne w zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym typu I u młodzieży w wieku 13 lat i starszej
Częstość występowania i rodzaj działań niepożądanych u młodzieży z zaburzeniem afektywnymdwubiegunowym typu I były podobne do występujących u dorosłych, z wyjątkiem następującychdziałań niepożądanych: senność (23,0%), zaburzenia pozapiramidowe (18,4%), akatyzja (16,0%)i zmęczenie (11,8%) zgłaszane bardzo często (≥1/10); natomiast ból w górnej części brzucha,zwiększenie częstości akcji serca, zwiększenie masy ciała, zwiększenie apetytu, drżenie mięśni orazdyskinezy zgłaszane często (≥1/100 do <1/10).
Następujące działania niepożądane miały prawdopodobnie związek z zastosowaną dawką: zaburzeniapozapiramidowe (częstość występowania dla dawki 10 mg wynosiła 9,1%, dla dawki 30 mg 28,8%,dla placebo 1,7%); i akatyzja (częstość występowania dla dawki 10 mg wynosiła 12,1%, dla dawki30 mg 20,3%, dla placebo 1,7%).
12
Średnie zmiany masy ciała u młodzieży z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym typu I po 12.oraz 30. tygodniu leczenia wynosiły odpowiednio dla arypiprazolu 2,4 kg oraz 5,8 kg, a dla placebo0,2 kg oraz 2,3 kg.
W populacji dzieci i młodzieży senność oraz zmęczenie obserwowano częściej u pacjentów z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym, niż u pacjentów ze schizofrenią.
W populacji dzieci i młodzieży z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym (w wieku od 10 do 17lat), leczonych do 30 tygodni, przypadki niskiego stężenia prolaktyny w surowicy stwierdzonou 28,0% dziewcząt (<3 ng/ml) i 53,3% chłopców (<2 ng/ml).
Patologiczne uzależnienie od hazardu i inne zaburzenia kontroli impulsówPatologiczne uzależnienie od hazardu, hiperseksualność, kompulsywna potrzeba wydawania pieniędzyi obżarstwo lub kompulsywne objadanie się mogą wystąpić u pacjentów leczonych arypiprazolem(patrz punkt 4.4).
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działańniepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowaniaproduktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszaćwszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu MonitorowaniaNiepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C 02-222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309
Strona internetowa:
https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
Objawy przedmiotowe i podmiotowe
W badaniach klinicznych i po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu zgłaszano przypadkowebądź zamierzone przedawkowanie samego arypiprazolu przez dorosłych pacjentów w szacowanejdawce do 1260 mg niezakończone zgonem. Do potencjalnie istotnych klinicznie objawówpodmiotowych i przedmiotowych należały: letarg, zwiększenie ciśnienia tętniczego, senność,przyspieszona czynność serca (tachykardia), nudności, wymioty i biegunka. Ponadto zgłaszanoprzypadkowe przedawkowanie samego arypiprazolu (do 195 mg) u dzieci bez zgonów. Dopotencjalnie istotnych klinicznie objawów podmiotowych i przedmiotowych należały: senność,przejściowa utrata świadomości i objawy pozapiramidowe.
Postępowanie po przedawkowaniu
W przypadku przedawkowania produktu stosuje się leczenie podtrzymujące, polegające na utrzymaniudrożności dróg oddechowych, dotlenianiu i wentylacji oraz leczeniu objawowym. Należy wziąć poduwagę możliwość działania wielu produktów leczniczych. Z tego względu należy niezwłocznierozpocząć monitorowanie czynności układu krążenia, obejmujące stałe monitorowanie zapisuelektrokardiograficznego, w celu wykrycia możliwych zaburzeń rytmu serca. Wiedząc lubpodejrzewając przedawkowanie arypiprazolu, należy objąć ścisłą kontrolą pacjenta i obserwować godo czasu poprawy jego stanu.
Aktywny węgiel (50 g), podany w godzinę po zażyciu arypiprazolu, obniża Cmax leku o około 41%,a AUC o około 51%, co wskazuje na jego skuteczność w leczeniu przedawkowania.
13
Hemodializa
Chociaż brak informacji dotyczących wpływu hemodializ w leczeniu przedawkowania arypiprazolu,to jednak jest małe prawdopodobieństwo, aby hemodializy były skuteczne w takich przypadkach, zewzględu na znaczny stopień wiązania arypiprazolu z białkami osocza.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: Leki psycholeptyczne, inne leki przeciwpsychotyczne,kod ATC: N05AX12
Mechanizm działania
Uważa się, że skuteczność arypiprazolu w leczeniu schizofrenii i zaburzenia afektywnegodwubiegunowego typu I jest związana ze skojarzonym działaniem częściowo agonistycznymw stosunku do receptora dopaminowego D2 i serotoninowego 5HT1a oraz antagonistycznymw stosunku do receptora serotoninowego 5HT2a. Antagonistyczne właściwości arypiprazolu wykazanona zwierzęcym modelu hiperaktywności dopaminergicznej, a właściwości agonistyczne nazwierzęcym modelu hipoaktywności dopaminergicznej. W warunkach in vitro arypiprazol wykazujesilne powinowactwo do receptorów dopaminowych D2 i D3, serotoninowych 5HT1a i 5HT2a orazumiarkowane powinowactwo do receptorów dopaminowych D4, serotoninowych 5HT2c i 5HT7,a także adrenergicznych alfa-1 i histaminowych H1. Arypiprazol wykazuje także umiarkowanepowinowactwo do miejsc wychwytu zwrotnego serotoniny, nie wykazuje natomiast istotnegopowinowactwa do receptorów muskarynowych. Interakcje z receptorami innymi niż podtypyreceptorów dopaminowych i serotoninowych pozwalają na wyjaśnienie niektórych innychwłaściwości klinicznych arypiprazolu.
Arypiprazol w dawkach od 0,5 mg do 30 mg, podawany raz na dobę przez 2 tygodnie osobomzdrowym powoduje zależne od dawki zmniejszenie wiązania rakloprydu znakowanego 11C, ligandureceptora D2/D3, w jądrze ogoniastym i skorupie, co można wykryć za pomocą pozytonowejtomografii emisyjnej.
Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania
Dorośli
Schizofrenia
Wyniki trzech krótkoterminowych badań (4 do 6 tygodni) z kontrolą placebo, w których udział wzięło1228 dorosłych chorych na schizofrenię, u których stwierdzano objawy pozytywne lub negatywne,wykazały, że arypiprazol powoduje istotnie większą poprawę w zakresie objawów psychotycznych niżplacebo.
Arypiprazol jest skuteczny w podtrzymywaniu poprawy klinicznej podczas kontynuacji leczeniau tych dorosłych pacjentów, u których obserwowano wstępną dobrą reakcję na lek. W badaniu z grupąkontrolną przyjmującą haloperydol, odsetek pacjentów, u których udało się utrzymać dobrą reakcję naprodukt leczniczy, przez 52 tygodnie był podobny w obu grupach (arypiprazol 77% i haloperydol73%). Badanie ukończyła istotnie większa grupa pacjentów leczonych arypiprazolem (43%) niżhaloperydolem (30%). Wyniki uzyskane w skalach ocen stosowanych jako wtórne miernikiskuteczności, w tym w skali PANSS i w skali oceny depresji Montgomery-Asberg (MADRS, ang.Montgomery-Åsberg-Depression-Rating-Scale), wskazują na istotną przewagę nad haloperydolem.
W trwającym 26 tygodni kontrolowanym badaniu z użyciem placebo, z udziałem pacjentów dorosłychz ustabilizowaną przewlekłą schizofrenią stwierdzono, że leczenie arypiprazolem powoduje większezmniejszenie częstości nawrotów (34% w grupie leczonych arypiprazolem i 57% w grupieotrzymującej placebo).
14
Zwiększenie masy ciała
Wyniki badań klinicznych wskazują, że arypiprazol nie powoduje klinicznie istotnego zwiększenia masy ciała. W trwającym 26 tygodni badaniu z grupą kontrolną leczonych olanzapiną
i wykorzystaniem podwójnie ślepej próby, przeprowadzonym w wielu krajach, udział wzięło 314chorych dorosłych na schizofrenię. Pierwotnym celem była ocena przyrostu masy ciała. W istotniemniejszej grupie pacjentów leczonych arypiprazolem w porównaniu z otrzymującymi olanzapinę,stwierdzono przyrost masy ciała o ≥7% wobec pomiaru wyjściowego (tzn. przyrost masy ciała o conajmniej 5,6 kg przy średniej początkowej masie wynoszącej ok. 80,5 kg) w grupie leczonycharypiprazolem (N = 18 lub 13% pacjentów, których wyniki poddawano analizie), w porównaniuz grupą otrzymującą olanzapinę (N = 45 lub 33% pacjentów, których wyniki poddawano analizie).
Stężenia lipidów
W zbiorczej analizie wyników stężeń lipidów pochodzących z kontrolowanych placebo badańklinicznych u dorosłych, arypiprazol nie powodował klinicznie istotnych zmian stężeń cholesterolucałkowitego, trójglicerydów, cholesterolu HDL (frakcji lipoprotein o dużej gęstości) i cholesteroluLDL (frakcji lipoprotein o małej gęstości).
Prolaktyna
Stężenia prolaktyny oceniono podczas wszystkich badań z zastosowaniem wszystkich dawekarypiprazolu (n = 28 242). Częstość występowania hiperprolaktynemii lub zwiększenia stężeniaprolaktyny w surowicy u pacjentów leczonych arypiprazolem (0,3%) była podobna do częstościwystępowania hiperprolaktynemii w grupie otrzymującej placebo (0,2%). U pacjentów otrzymującycharypiprazol mediana czasu do wystąpienia objawu wynosiła 42 dni, a mediana czasu trwania wynosiła34 dni.
Częstość występowania hiperprolaktynemii lub zmniejszenia stężenia prolaktyny w surowicyu pacjentów leczonych arypiprazolem wynosiła 0,4% w porównaniu z 0,02% w grupie otrzymującejplacebo. U pacjentów otrzymujących arypiprazol mediana czasu do wystąpienia objawu wynosiła 30dni, a mediana czasu trwania wynosiła 194 dni.
Epizody maniakalne w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu IW dwóch 3-tygodniowych badaniach, kontrolowanych placebo, z zastosowaniem zmiennej dawki,u pacjentów z epizodem maniakalnym lub mieszanym w przebiegu zaburzenia afektywnegodwubiegunowego typu I, arypiprazol w monoterapii był znacząco bardziej skuteczny niż placebow zmniejszaniu objawów maniakalnych w ciągu 3 tygodni. Badania te obejmowały pacjentówz objawami lub bez objawów psychotycznych oraz pacjentów z lub bez szybkiej zmiany fazy(przebieg typu rapid-cycling).
W jednym 3-tygodniowym badaniu, kontrolowanym placebo, z zastosowaniem stałej dawkiw monoterapii, u pacjentów z epizodem maniakalnym lub mieszanym w przebiegu zaburzeniaafektywnego dwubiegunowego typu I, arypiprazol nie wykazał większej skuteczności niż placebo.
W dwóch 12-tygodniowych badaniach, kontrolowanych placebo oraz innymi substancjami czynnymi,u pacjentów z epizodem maniakalnym lub mieszanym w przebiegu zaburzenia afektywnegodwubiegunowego typu I z objawami lub bez objawów psychotycznych, arypiprazol był skuteczniejszyniż placebo w 3. tygodniu badania, a wynik leczenia podtrzymującego był w 12. tygodniu badaniaporównywalny z wynikiem dla litu lub haloperydolu. W 12. tygodniu arypiprazol powodował takżeremisję objawów maniakalnych u porównywalnej liczby pacjentów co lit lub haloperydol.
W 6-tygodniowym, kontrolowanym placebo, badaniu u pacjentów z epizodem maniakalnym lubmieszanym w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I z objawami lub bezobjawów psychotycznych, którzy częściowo nie odpowiadali na monoterapię litem lub walproinianemprzez 2 tygodnie przy terapeutycznych stężeniach w surowicy, zastosowanie arypiprazolu jakododatkowego leku w większym stopniu zwiększyło skuteczność zapobiegania objawom maniakalnymniż stosowanie litu lub walproinianu w monoterapii.
W 26-tygodniowym, kontrolowanym placebo badaniu, które przedłużono o 74 tygodnie, u pacjentówz objawami maniakalnymi, którzy osiągnęli remisję w trakcie stosowania arypiprazolu w czasie fazy
15
stabilizacji przed randomizacją, arypiprazol był bardziej skuteczny niż placebo w zapobieganiunawrotowi choroby dwubiegunowej, głównie w zapobieganiu nawrotowi objawów maniakalnych, alenie wykazał przewagi nad placebo w zapobieganiu nawrotowi depresji.
W 52-tygodniowym, kontrolowanym placebo badaniu u pacjentów z obecnym epizodemmaniakalnym lub mieszanym w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I, którzyosiągnęli trwałą remisję (w skali oceny manii Younga (YMRS, ang. Young Mania Rating Scal,) orazw skali oceny depresji Montgomery-Asberg MADRS z całkowitą liczbą punktów 12) w trakciestosowania arypiprazolu (w dawce 10 mg na dobę do 30 mg na dobę) w skojarzeniu z litem lubwalproinianem przez 12 kolejnych tygodni, połączenie z arypiprazolem wykazało przewagę nadplacebo w zapobieganiu nawrotowi choroby afektywnej dwubiegunowej (współczynnik ryzyka 0,54),zmniejszając ryzyko o 46% i w zapobieganiu nawrotom manii, zmniejszając ryzyko o 65%(współczynnik ryzyka 0,35), ale nie wykazało przewagi nad placebo w zapobieganiu nawrotowidepresji. Skojarzenie z arypiprazolem wykazało przewagę wobec placebo w przypadkudrugorzędowego punktu oceny, skala ogólnego wrażenia klinicznego w wersji dla ChAD (CGI-BP,ang. Clinical Global Impression - Bipolar version) nasilenia choroby (mania) (SOI [mania],ang. Severity of illness).
W tym badaniu, pacjenci zostali przydzieleni przez badaczy do badania prowadzonego metodą próbyotwartej, z zastosowaniem litu lub walproinianu w monoterapii, w celu oceny częściowego brakuodpowiedzi. Pacjenci byli stabilizowani przez co najmniej 12 kolejnych tygodni za pomocąskojarzenia arypiprazolu i stosowanego wcześniej stabilizatora nastroju.
Pacjenci stabilni byli następnie randomizowani do kontynuowania tego samego stabilizatora nastrojuz arypiprazolem lub placebo w badaniu metodą podwójnie ślepej próby. W fazie randomizowanej oceniano cztery podgrupy stabilizatora nastroju: arypiprazol + lit; arypiprazol +walproinian; placebo + lit; placebo + walproinian. Współczynniki Kaplana-Meiera dla nawrotujakiegokolwiek zaburzenia nastroju w przypadku terapii skojarzonej były następujące: 16% dla grupystosującej arypiprazol + lit i 18% dla grupy arypiprazol + walproinian, w porównaniu do 45% dlagrupy placebo + lit i 19% dla grupy placebo + walproinian.
Dzieci i młodzież
Schizofrenia u młodzieży
Wyniki 6-tygodniowego badania z kontrolą placebo, w którym udział wzięło 302 nastoletnichpacjentów chorych na schizofrenię (w wieku od 13 do17 lat), u których stwierdzano objawypozytywne lub negatywne, wykazały, że arypiprazol powoduje statystycznie istotnie większą poprawęw zakresie objawów psychotycznych niż placebo.
W analizie podgrupy nastoletnich pacjentów w wieku pomiędzy 15 a 17 lat, stanowiącej 74% całejwłączonej populacji, w czasie trwania 26-tygodniowego badania prowadzonego na zasadzie próbyotwartej obserwowano utrzymywanie się działania.
W badaniu z randomizacją, prowadzonym metodą podwójnie ślepej próby z grupą kontrolnąotrzymującą placebo, trwającym 60 do 89 tygodni, które prowadzono z udziałem młodzieży zeschizofrenią (n = 146; w wieku od 13 do 17 lat) występowała statystycznie znamienna różnicaw zakresie odsetka nawrotów objawów psychotycznych pomiędzy grupą otrzymującą arypiprazol(19,39%) a grupą otrzymującą placebo (37,5%). Punkt szacunkowy współczynnika ryzyka (HR)w całej populacji wynosił 0,461 (95% przedział ufności, 0,242 do 0,879). W analizach w podgrupachpunkt szacunkowy współczynnika ryzyka wynosił 0,495 wśród uczestników w wieku od 13 do 14 latw porównaniu do 0,454 wśród uczestników w wieku od 15 do 17 lat. Jednak ocena szacunkowawspółczynnika ryzyka w grupie młodszych uczestników (w wieku od 13 do 14 lat) nie byłaprecyzyjna, odzwierciedlając mniejszą liczebność uczestników w tej grupie (arypiprazol, n = 29;placebo, n = 12) i przedział ufności dla tej oceny szacunkowej (wynoszący od 0,151 do 1,628)uniemożliwiał wyciągnięcie wniosków odnośnie występowania wyniku leczenia. Natomiast 95%przedział ufności dla współczynnika ryzyka w podgrupie starszych uczestników (arypiprazol, n = 69;placebo, n = 36) wynosił od 0,242 do 0,879 i dlatego można wyciągnąć wnioski odnośnie wynikówleczenia u starszych pacjentów.
16
Epizody maniakalne w zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym typu I u dzieci i młodzieżyArypiprazol badano w 30-tygodniowym badaniu kontrolowanym placebo z udziałem 296 dziecii młodzieży (w wieku od 10 do 17 lat), którzy spełnili kryteria diagnostyczne według DSM-IV (ang.Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) dla zaburzenia afektywnegodwubiegunowego typu I z epizodami maniakalnymi lub mieszanymi z objawami psychotycznymi lubbez tych objawów oraz mieli wyjściowo wynik ≥20 w skali manii według Younga (Y-MRS). Wśródpacjentów włączonych do podstawowej analizy skuteczności, 139 pacjentów miało postawionądiagnozę aktualnie współistniejącego ADHD.
Arypiprazol wykazał przewagę w stosunku do placebo w odniesieniu do zmiany wartości wyjściowejw 4. oraz 12. tygodniu, jako wynik całościowy wg Y-MRS. W dalszych analizach przewaga nadplacebo była bardziej wyraźna u pacjentów ze współistniejącym zespołem ADHD w porównaniu dopacjentów bez ADHD, gdzie nie zaobserwowano różnicy w stosunku do placebo. Zapobieganienawrotom nie zostało określone.
Do najczęstszych zdarzeń niepożądanych występujących w trakcie leczenia u pacjentówotrzymujących dawkę 30 mg były zaburzenia pozapiramidowe (28,3%), senność (27,3%), ból głowy(23,2%) oraz nudności (14,1%). Średni przyrost masy ciała w 30-tygodniowym okresie leczeniawynosił 2,9 kg, w porównaniu do 0,98 kg u pacjentów, u których stosowano placebo.
Drażliwość związana z zaburzeniami autystycznymi u dzieci i młodzieży (patrz punkt 4.2)U pacjentów w wieku od 6 do 17 lat arypiprazol badano w dwóch 8-tygodniowych badaniachz użyciem placebo [w jednym badaniu stosowano zmienną dawkę (2 mg na dobę do15 mg na dobę),a w drugim stałą dawkę (5 mg na dobę, 10 mg na dobę lub 15 mg na dobę)] oraz jednym 52-tygodniowym badaniu otwartym. Dawkowanie w tych badaniach rozpoczynano od dawki 2 mg nadobę, po tygodniu zwiększanej do 5 mg na dobę, a następnie zwiększanej w odstępach tygodniowycho 5 mg na dobę do czasu osiągnięcia dawki docelowej. Ponad 75% pacjentów miało mniej niż 13 lat.Arypiprazol wykazał statystycznie większą skuteczność w porównaniu do placebo w podskalidotyczącej drażliwości z Listy Zachowań Aberracyjnych (ang. Aberrant Behaviour ChecklistIrritability subscale). Nie ustalono jednak znaczenia klinicznego tej obserwacji. Profil bezpieczeństwaobejmował zwiększenie masy ciała i zmianę stężenia prolaktyny. Czas trwania długoterminowegobadania dotyczącego bezpieczeństwa był ograniczony do 52-tygodni.
W zebranych badaniach, częstość występowania niskiego stężenia prolaktyny u dziewcząt (<3 ng/ml)i u chłopców (<2 ng/ml) leczonych arypiprazolem wynosiła odpowiednio, 27/46 (58,7%) i 258/298(86,6%). W badaniach kontrolowanych placebo średni przyrost masy ciała wynosił 0,4 kg w grupieplacebo i 1,6 kg w grupie arypiprazolu.
Arypiprazol badano także w długoterminowym badaniu podtrzymującym, kontrolowanym placebo.Po 13- do 26-tygodniowej stabilizacji z zastosowaniem arypiprazolu (w dawkach 2 mg na dobędo15 mg na dobę), pacjenci z trwałą odpowiedzią albo kontynuowali leczenie arypiprazolem bądźotrzymywali placebo przez kolejne 16 tygodni. Współczynniki Kaplana-Meiera dla nawrotu wtygodniu 16. były następujące: 35% dla grupy stosującej arypiprazol oraz 52% dla grupy placebo;współczynnik ryzyka nawrotu w ciągu 16 tygodni (arypiprazol/placebo) wynosił 0,57 (różnicanieistotna statystycznie). Średni przyrost masy ciała w fazie stabilizacji (do 26 tygodni)z zastosowaniem arypiprazolu wynosił 3,2 kg, natomiast w drugiej fazie badania (16 tygodni)obserwowano dalszy średni wzrost o 2,2 kg dla arypiprazolu w porównaniu do 0,6 kg dla placebo.Objawy pozapiramidowe były zgłaszane głównie w fazie stabilizacji, u 17% pacjentów z drgawkamistanowiącymi 6,5%.
Tiki związane z zespołem Tourette’a u dzieci i młodzieży (patrz punkt 4.2)
Skuteczność arypiprazolu badano u dzieci i młodzieży z zespołem Tourette’a (arypiprazol: n=99,placebo: n=44) w trwającym 8 tygodni, randomizowanym badaniu prowadzonym metodą podwójnieślepej próby z grupą kontrolną otrzymującą placebo w schemacie leczenia w grupach z użyciem stałejdawki zależnej od masy ciała od 5 mg na dobę do 20 mg na dobę i dawki początkowej wynoszącej2 mg. Pacjenci byli w wieku od 7 do 17 lat i przed rozpoczęciem leczenia uzyskali średni wynik 30 nałącznej skali tików w Globalnej Skali Nasilenia Tików z Yale (TTS-YGTSS, ang. Total Tic Score onthe Yale Global Tic Severity Scale). Grupa pacjentów otrzymująca arypiprazol wykazywała poprawęmierzoną zmianą wyniku na skali TTS-YGTSS od pomiaru początkowego do pomiaru w 8 tygodniu
17
leczenia, która wynosiła 13,35 w grupie otrzymującej małą dawkę (5 mg lub 10 mg) i 16,94 w grupieotrzymującej dużą dawkę (10 mg lub 20 mg) w porównaniu do poprawy odnotowanej u pacjentówotrzymujących placebo i zmiany wynoszącej 7,09.
Skuteczność arypiprazolu u dzieci i młodzieży z zespołem Touretta (arypiprazol: n=32, placebo:n=29) oceniano również w przypadku podawania zmiennych dawek od 2 mg na dobę do 20 mg nadobę z dawką początkową wynoszącą 2 mg w trwającym 10 tygodni, randomizowanym badaniuw Korei Południowej prowadzonym metodą podwójnie ślepej próby z grupą kontrolną otrzymującąplacebo.
Pacjenci w wieku od 6 do 18 lat uzyskali średni wynik 29 na skali TTS-YGTSS w pomiarze początkowym.
Pacjenci otrzymujący arypiprazol wykazywali poprawę mierzoną zmianą wyniku o 14,97 na skaliTTS-YGTSS od pomiaru początkowego do pomiaru w 10 tygodniu w porównaniu do poprawywynoszącej 9,62 w grupie placebo.
W obu wspomnianych badaniach krótkoterminowych nie określono klinicznego znaczenia tychwyników dotyczących skuteczności biorąc pod uwagę działanie terapeutyczne w porównaniu doistotnego wpływu efektu placebo i niejasne skutki w zakresie funkcjonowania psychospołecznego.Brak danych długoterminowych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa arypiprazolu w tejniestabilnej chorobie.
Europejska Agencja Leków wstrzymała obowiązek dołączania wyników badań arypiprazolu w jednejlub kilku podgrupach populacji dzieci i młodzieży w leczeniu schizofrenii oraz w leczeniu chorobyafektywnej dwubiegunowej (stosowanie u dzieci i młodzieży, patrz punkt 4.2).
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Arypiprazol jest dobrze wchłaniany, maksymalne stężenie w osoczu osiąga w ciągu 3 do 5 godzin popodaniu. Arypiprazol w minimalnym stopniu ulega metabolizmowi przedukładowemu. Bezwzględnadostępność po doustnym podaniu jednej tabletki wynosi 87%. Spożywanie posiłków o dużejzawartości tłuszczu nie wpływa na farmakokinetykę arypiprazolu.
Dystrybucja
Arypiprazol jest rozmieszczany w całym organizmie, pozorna objętość dystrybucji wynosi 4,9 l/kg, cowskazuje na znaczną dystrybucję pozanaczyniową. W stężeniach terapeutycznych arypiprazoli dehydroarypiprazol wiążą się w ponad 99% z białkami surowicy, głównie z albuminami.
Metabolizm
Arypiprazol jest w znacznym stopniu metabolizowany w wątrobie. Proces ten przebiega trzemagłównymi drogami: dehydrogenacji, hydroksylacji oraz N-dealkilacji. Jak wynika z badań in vitro,enzymy CYP3A4 i CYP2D6 warunkują dehydrogenację oraz hydroksylację arypiprazolu,a N-dealkilacja jest katalizowana przez CYP3A4. Główną cząsteczką czynną znajdującą sięw krążeniu ogólnym jest sam arypiprazol. W stanie stacjonarnym aktywny metabolit,dehydroarypiprazol, stanowi około 40% AUC arypiprazolu w osoczu.
Eliminacja
Średni okres półtrwania arypiprazolu w fazie eliminacji wynosi około 75 godzin u osób
o podwyższonej aktywności CYP2D6 i około 146 godzin u osób o obniżonej aktywności CYP2D6.
Całkowity klirens arypiprazolu wynosi 0,7 ml/min/kg i jest to głównie klirens wątrobowy.Po doustnym podaniu pojedynczej dawki arypiprazolu znakowanego [14C], stwierdza się odpowiednio27% i 60% podanego pierwiastka radioaktywnego w moczu i kale. Mniej niż 1% niezmienionegoarypiprazolu zostaje wydalone z moczem i około 18% z kałem.
Dzieci i młodzież
Farmakokinetyka arypiprazolu i dehydroarypiprazolu u dzieci i młodzieży w wieku od 10 do 17 lat była podobna do farmakokinetyki u dorosłych, po korekcie różnic w masie ciała.
18
Farmakokinetyka w szczególnych grupach pacjentów
Pacjenci w podeszłym wieku
Nie stwierdzono różnic w farmakokinetyce arypiprazolu między zdrowymi osobami w podeszłymwieku a młodszymi osobami dorosłymi, nie stwierdzono także mierzalnego wpływu wieku nafarmakokinetykę arypiprazolu u pacjentów ze schizofrenią.
Płeć
Nie stwierdzono, aby farmakokinetyka arypiprazolu różniła się u zdrowych kobiet i zdrowychmężczyzn. Nie stwierdzono także żadnego mierzalnego wpływu płci na farmakokinetykę lekuu pacjentów ze schizofrenią.
Palenie tytoniu
Populacyjne badania farmakokinetyczne nie wykazały żadnych istotnych klinicznie różnicw farmakokinetyce arypiprazolu zależnych od palenia tytoniu.
Rasa
Populacyjne badania farmakokinetyczne nie wykazały żadnych istotnych klinicznie różnic w farmakokinetyce arypiprazolu zależnych od rasy.
Zaburzenia czynności nerek
Stwierdzono, że charakterystyka farmakokinetyczna arypiprazolu i dehydroarypiprazolu jest podobna u osób z ciężkimi chorobami nerek i u młodych osób zdrowych.
Zaburzenia czynności wątroby
Badania obejmujące podanie pojedynczej dawki leku, przeprowadzone u osób z różnego stopniamarskością wątroby (klasy Child-Pugh A, B i C) nie wykazały, by zaburzenia czynności wątrobywpływały istotnie na farmakokinetykę arypiprazolu i dehydroarypiprazolu, jednak w badaniu wzięłoudział tylko 3 chorych z marskością wątroby typu C, co jest liczbą niewystarczającą do wyciągnięciawniosków dotyczących zdolności metabolicznych tych pacjentów.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Dane niekliniczne uzyskane na podstawie konwencjonalnych badań farmakologicznych dotyczącychbezpieczeństwa stosowania, toksyczności po podaniu wielokrotnym, genotoksyczności, potencjalnegodziałania rakotwórczego i toksycznego wpływu na reprodukcję i rozwój, nie ujawniają szczególnegozagrożenia dla człowieka.
Istotne działanie toksyczne stwierdzano jedynie, gdy dawki lub stopień narażenia wyraźnieprzekraczały maksymalne dawki lub narażenie występujące u ludzi, co wskazuje, że działanie takiejest ograniczone lub nie występuje w praktyce klinicznej. Obserwacje te obejmują: zależny od dawkitoksyczny wpływ na nadnercza (gromadzenie barwnika lipofuscyny i (lub) obumieranie komórekmiąższowych) stwierdzany u szczurów po 104 tygodniach podawania arypiprazolu w dawce od20 mg/kg mc. na dobę do 60 mg/kg mc. na dobę (średnia wartość AUC w stanie stacjonarnymprzekraczała 3 do 10 razy wartość występującą u ludzi po podaniu maksymalnej zalecanej dawki)i zwiększenie częstości występowania raka nadnerczy, a także skojarzonej częstości występowaniagruczolaków lub raka nadnerczy u samic szczurów otrzymujących lek w dawce 60 mg/kg mc. na dobę(średnia wartość AUC w stanie stacjonarnym przekraczała 10 razy wartość występującą u ludzi popodaniu maksymalnej zalecanej dawki). Największa ekspozycja nie powodująca powstawanianowotworów u samic szczurów odpowiadała 7 krotnej ekspozycji u ludzi występującej po stosowaniuzalecanej dawki.
Dodatkowo stwierdzono występowanie kamicy żółciowej, jako następstwo odkładania sięsiarczanowych sprzężonych związków hydroksylowanych metabolitów arypiprazolu w żółci małp,którym wielokrotnie podawano doustnie dawki leku od 25 mg/kg mc. na dobę do 125 mg/kg mc. nadobę (średnia wartość AUC w stanie stacjonarnym była od 1 do 3 razy większa niż wartość
19
występująca u ludzi po podaniu maksymalnej zalecanej dawki klinicznej lub 16 do 81 razy większaniż po podaniu maksymalnej dawki zalecanej w przeliczeniu na mg/m2 pc). Jednak stężeniesprzężonych związków siarczanowych hydroksyarypiprazolu w żółci człowieka, podczas stosowanianajwyższej proponowanej dawki 30 mg na dobę, nie przekraczało 6% stężenia stwierdzanego w żółcimałp podczas trwającego 39 tygodni badania i jest znacznie mniejsze (6%) niż granicarozpuszczalności określona in vitro.
W badaniach toksykologicznych z użyciem dawki wielokrotnej u młodych szczurów i psów profiltoksyczności arypiprazolu był porównywalny z profilem obserwowanym u dorosłych zwierząt, nie mateż dowodów neurotoksyczności i niepożądanego wpływu na rozwój.
Wyniki przeprowadzonych w pełnym zakresie standardowych badań genotoksyczności wskazują, żearypiprazol nie ma właściwości genotoksycznych. Arypiprazol nie zaburzał płodności w badaniachtoksycznego wpływu na reprodukcję. Obserwowano toksyczny wpływ na rozwój, w tym także zależneod dawki opóźnienie płodowej mineralizacji kości oraz możliwy wpływ teratogenny u szczurów,którym podawano dawki subterapeutyczne (oceniane na podstawie wartości AUC) oraz u królików,którym podawano dawki powodujące ekspozycję 3 i 11 razy przewyższającą wartość AUCwystępującą w stanie stacjonarnym po zastosowaniu dawek maksymalnych zalecanych u ludzi).Toksyczny wpływ na samice ciężarne obserwowano podczas podawania dawek podobnych do tych,które powodują toksyczny wpływ na rozwój.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Laktoza jednowodna Celuloza mikrokrystalicznaHydroksypropylocelulozaSkrobia żelowana (kukurydziana)Skrobia kukurydziana Magnezu stearynian
Aribit 5 mg i 15 mg
Żelaza tlenek żółty (E 172)
Aribit 10 mg i 30 mg
Żelaza tlenek czerwony (E 172)
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
3 lata
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Przechowywać w temperaturze poniżej 30°C.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blistry Aluminium/OPA/Aluminium/PVC w pudełkach tekturowych zawierających 14, 28, 49, 56 lub 98 tabletek.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
20
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania
Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jego odpady należy usunąć w sposób zgodny z lokalnymi przepisami.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Zakłady Farmaceutyczne POLPHARMA S.A. ul. Pelplińska 19, 83-200 Starogard Gdański
8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Aribit 5 mg Pozwolenie nr 22487
Aribit 10 mg Pozwolenie nr 22488
Aribit 15 mg Pozwolenie nr 22489
Aribit 30 mg Pozwolenie nr 22490
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 10.06.2015 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 16.09.2020 r.
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
21